Kerken
In het Westland staan veel kerken. Ze vormen het bouwkundige hart van de kernen. De oudste kerken zijn gebouwd in de 13e tot de 15e eeuw. Bijvoorbeeld de Oude Kerk in Naaldwijk (ca. 1350) of de Domkerk in De Lier (1440-1460). Ze hebben branden en plunderingen doorstaan. Altijd werden ze weer opgebouwd of gerestaureerd. De meeste kerken zijn gebouwd in de 20ste eeuw en zelfs na de Tweede Wereldoorlog zoals de Dorpskerk in Maasdijk (1952).
Kerken vertellen inwoners geschiedenis
Alle kerken zijn belangrijk voor de inwoners van het Westland. Niet alleen vanwege het religieuze belang. Ze geven ook een kijkje in de geschiedenis. En het zijn belangrijke plekken waar we elkaar ontmoeten. Het zijn vaak publieke plekken die toegankelijk zijn voor iedereen.
Kerken blijven belangrijk in de toekomst
De toekomst van al onze kerken raakt ons allemaal. Niet alle kerken worden nog gebruikt voor religieuze doeleinden. Er zijn kerken verdwenen uit het straatbeeld, zoals De Voorhof in Honselersdijk. Of ze hebben een andere functie gekregen, zoals de Nieuwe Kerk in Heenweg waar appartementen in zijn gekomen. En er zijn ook nieuwe geloofsgemeenschappen bij gekomen.
Kerken steunen op hun vrijwilligers
De huidige tijd kent vele uitdagingen voor eigenaren van de kerkgebouwen. De meeste taken rusten op de schouders van vrijwilligers. Zij zetten zich in met hart en ziel voor het gebruik en onderhoud van de kerk. Het werk dat zij doen is onmisbaar, maar het aantal vrijwilligers loopt sterk terug. Verduurzaming is heel belangrijk. Maar welke mogelijkheden zijn er en welke kosten horen daarbij?
Kerkenvisie
De kerkenvisie geeft een overzicht van alle kerkgebouwen in het Westland. Voor het verkrijgen van een goed beeld zijn alle kerkgebouwen bezocht en gesprekken gevoerd met de eigenaren en beheerders. De inventarisatie maakt duidelijk dat alle kerkgebouwen bijzonder zijn en aandacht vragen van ons allemaal. Zoals te lezen in deze kerkenvisie gaan we samenwerken aan een mooie toekomst in het Westland.
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft een decentralisatie subsidie toegekend aan de gemeente Westland voor het opstellen van een kerkenvisie. Door middel van de kerkenvisie wordt de gemeente in staat gesteld om in de toekomst goed te anticiperen wanneer een kerkgenootschap besluit om het kerkgebouw niet meer religieus te gebruiken.
We zien dat in het Westland sommige kerkgebouwen van eigenaar zijn veranderd en nieuwe functies hebben gekregen. Op termijn worden dat er meer. Het is nu belangrijk om hierop in te spelen. Met de kerkenvisie kijken we naar de kansen die er liggen om onze kerken de centrale rol te blijven geven die ze verdienen.
Met de kerkenvisie wordt zicht gegeven op de te voorziene kerkelijke ontwikkelingen, de mogelijk te verwachten veranderingen in het gebruik van de kerkgebouwen en de eventuele ruimtelijke impact daarvan. Het streven is te zorgen voor gepaste herbestemmingen zodat historische monumenten worden behouden voor de samenleving.
De gemeente Westland heeft ten aanzien van (monumentaal beschermde) kerkgebouwen de volgende rollen:
Open staan voor ander (tijdelijk) gebruik en daarmee herbestemming faciliteren
De gemeente Westland staat open voor ander tijdelijk gebruik en faciliteert, op verzoek, herbestemming. Bij gemeentelijke monumenten vragen we advies bij de commissie omgevingskwaliteit van de gemeente. Bij rijksmonumenten vragen we advies bij de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed.
Het bieden van advies en begeleiding over energiemaatregelen en financiële mogelijkheden
De gemeente Westland adviseert en begeleidt bij het in stand houden, restaureren en onderhouden van monumenten. Dit gebeurt meestal naar aanleiding van concrete vragen van pandeigenaren. Meer informatie hierover vindt u op www.westlandwoontduurzaam.nl.
Meedenken met kerkbesturen bij het vinden van een passende invulling van leegstaand religieus vastgoed
Als het kerkbestuur het voornemen heeft om het kerkgebouw te sluiten, kan de gemeente actief meedenken over een passende nieuwe invulling. Daarbij kijken we eerst of, gelet op de cultuurhistorische waarden, het van belang is dat een bepaald kerkgebouw voor Westland behouden blijft. Rijks- en gemeentelijke monumenten moeten vanwege hun monumentale status behouden blijven.
Het faciliteren van transformaties
De gemeente Westland faciliteert, net als bij elke andere herbestemming, het proces. In de praktijk gebeurt dit bij de Omgevingstafel Westland (OTW).
Binnen de gemeente Westland bevinden zich unieke kerkgebouwen die beeldbepalend zijn voor de afzonderlijke kernen. De meeste kerken genieten een beschermde status en verkeren in een goede staat van onderhoud.
Leegstand speelt nog niet in Westland
De landelijke trend van leegstand en mogelijke afstoting van religieus vastgoed is in het Westland nog niet direct zichtbaar. Maar dit zal op termijn zeker gaan spelen bij een aantal kerkgebouwen. Sluiting is niet altijd het gevolg van de afname van het aantal kerkgangers.
Subsidies voor onderhoud en restauratie stimuleren het in stand houden van monumenten, maar dragen niet bij aan de exploitatie van een kerk als instituut. Als de onderhoudslasten voor een kerkgemeenschap niet meer opgebracht kunnen worden, kan dit aanleiding zijn om een kerkgebouw af te stoten. Het sluiten en afstoten van kerkgebouwen is niet altijd het gevolg van een afname van het aantal kerkgangers. Op dit moment staan binnen de gemeente Westland geen kerkgebouwen leeg.
Gebruik voor andere doelen stimuleren
Het gebruik van het kerkgebouw voor andere doelen zal gemeente Westland stimuleren. Dit doen we door mee te werken aan het (cultureel maatschappelijk) gebruik van kerken en door (incidentele) evenementen toe te staan.
Investeren in energiebesparing
Energiebesparing draagt bij aan het verbeteren van de exploitatie, maar is afhankelijk van de investeringsmogelijkheden van de kerkeigenaar. Grote investeringen lonen vooral bij een aanzienlijke energierekening.
Het sluiten/afstoten van kerkgebouwen biedt kansen
Door de verandering naar een multifunctioneel centrum blijft het publieke karakter behouden en blijft het kerkgebouw ook in de toekomst een gemeenschapsfunctie blijft vervullen. Als onderdelen van het interieur de monumentale bescherming hebben, wordt een verandering van functie lastiger.
Volledige kerkenvisie ontvangen
Wilt u de volledige kerkenvisie ontvangen? Neem dan contact met ons op via het contactformulier.U krijgt dan de kerkenvisie toegestuurd. Deze is niet digitaal toegankelijk.